ydrooh

 

 

Υδροροές σε υποστηλώματα, ενα θεμα που με έχει απασχολήσει αρκετα. Θεωρείται απαγορευμένη η χρήση τους από κανονισμούς σε σεισμογενείς περιοχές αλλά αποτελεί κανόνα στην Κύπρο.  Αυτή η φωτογραφία είναι από κτίριο του ΤΕΠΑΚ στη λεμεσό το οποίο προορίζεται για πολιτιστικό κέντρο του ιδρύματος, το οποίο όπως φαντάζομαι θα φιλοξενεί πολλους μελλοντικούς επιστήμονες. Το logo ανάδοχου εργολάβου είναι εμφανές στην φωτογραφία προς ανάδειξη του μεγέθους του προβλήματος στον τόπο μας. Αν και το μεγαλύτερο μέρος της ευθύνης βαραίνει τους μελετητές, περίμενα ότι όταν πρόκειται για τέτοιας τάξης εργολάβο, κάποιος θα βρεθεί να ανοιξει το στόμα του. Μαλλον κάπου κάνω λαθος ομως, δυστυχώς. Κάποιες παραπομπές στο θέμα :

 

Και κάποιες επιπρόσθετες φωτογραφίες από τον σεισμό της Αθήνας το ’99 όπου φαίνονται οι πιθανές επιπτώσεις υδροροών σε υποστηλώματα :

 

kako2                          kako1

E   Αγαπητό ΕΤΕΚ, παίρνω πίσω ότι καλο λόγο σου έχω αποδώσει στο προηγούμενο post και ελπίζω η συνημμένη επιστολή που έστειλες στους εγγεγραμμένους  μηχανικούς να είναι ένα κακόγουστο αστείο.  Δηλαδή για να καταλάβω, συνεδριάζατε όλο το 2012 για να καταλήξετε σε αυτο το πλαίσιο; Οτι μπορώ να χρησιμοποιήσω στις προσθήκες σε προ του 1994 κατασκευές  σεισμική επιτάχυνση 0 εαν το επιθυμώ; Και εις ανώτερα… Τι άλλο να πω. Σας θυμίζω ότι είστε  ο θεσμοθετημένος Τεχνικός Σύμβουλος της Πολιτείας και οργανισμός όλων των Κυπρίων Μηχανικών (έχετε και κατάληξη  org.cy που το επιβεβαιώνει!). Περαστικά σας, σε όλους μας!

I apologise for the Greek writing but since the citations are in Greek (extracts from the Cypriot Parliament proceedings) there wasn’t much reason for the rest of this post to be in English.

Eπειδή έχω αρχίσει να υποψιάζομαι ότι σε αυτό τον τόπο ουδείς κυβερνών (και δεν μιλάω μόνο για τα κεφάλια αλλά για οποιονδήποτε έχει την ευθύνη λήψης απόφασης σε τοπικό η εθνικό επίπεδο) λειτουργεί με το παραμικρό δείγμα δημόσιας ευθύνης, λέω να αρχίσω να ξετυλίγω το νήμα ενός μικρού κεφαλαίου (αλλά πολύ σημαντικού) του νομικού μας (και κατά συνέπεια κοινωνικού) συστήματος που αφορά τις οικοδομές.

Μία παράλογη και επικίνδυνη, κατ εμένα, παράγραφος του μέχρι πρότινος «Περί οδών και οικοδομών νόμου» αναφέρει εκτός των άλλων ότι δεν απαιτείται αντισεισμική μελέτη σε υφιστάμενες οικοδομές που υπόκεινται σε επέκταση καθ’ ύψος ή κατά πλάτος εφόσον η κατασκευή έχει σχεδιαστεί προ του 1994. Ήθελα να πιστεύω ότι κανένας νοήμων μηχανικός που σέβεται τον τίτλο του και αντιλαμβάνεται το επίπεδο ευθύνης που κουβαλά στους ώμους του θα ασπαζόταν την συγκεκριμένη πρόνοια (τουλάχιστον χωρίς εμπεριστατωμένη έρευνα που να αποδεικνύει το αντίθετο) ότι δηλαδή μια κατασκευή του 60’-94’ από πιθανόν αποσαθρωμένο οπλισμένο σκυρόδεμα κακής διαβάθμισης, με διαβρωμένο οπλισμό και απώλεια συνδετήρων μπορεί να αντέξει ένα σεισμό σχεδιασμού 0.25g (το ¼ της επιτάχυνσης της βαρύτητας δηλαδή) φέροντας και 2 ορόφους από πάνω του. Έχω λοιπόν διαψευστεί επί τούτου αρκετές φορές μέχρι σήμερα από τότε που επέστρεψα στην Κύπρο, έχω χάσει αρκετές δουλείες από ασυνείδητους συναδέλφους και έχω χαρακτηριστεί υπερβολικός από πελάτες και αρχιτέκτονες.  Πίστευα ότι ο έλεγχος της ευρωπαϊκής ένωσης θα μας έβαζε λίγο στη θέση μας (γιατί είναι φανερό ότι από μόνοι μας δεν καταλαβαίνουμε) αλλά μάλλον έχουμε ακόμα περιθώριο να θέτουμε παραθυράκια στις ευρωπαϊκές νομοθεσίες και κανονισμούς.

Σας παραθέτω αποσπάσματα από τα πρακτικά των συνεδριάσεων της βουλής των αντιπροσώπων στις 27 Οκτωβρίου 2011 και 10 Νοέμβριου 2011 :

Έκθεση της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εσωτερικών για τους κανονισμούς «Οι περί Ρύθμισης Οδών και Οικοδομών (Τροποποιητικοί) Κανονισμοί του 2011»

Συμπληρωματική έκθεση της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εσωτερικών για τους κανονισμούς «Οι περί Ρύθμισης Οδών και Οικοδομών (Τροποποιητικοί) Κανονισμοί του 2011»

Από ότι καταλαβαίνω από τα πρακτικά, το κράτος, η βουλή, το υπουργικό, το ΕΤΕΚ (και όλοι οι συνυπεύθυνοι/ανεύθυνοι ) νίπτει τας χείρας του και αφήνει τον πελάτη να αποφασίσει (γιατί ο πελάτης είναι ειδικός στη δυναμική των κατασκευών!) αν το σπίτι του θέλει αντισεισμική αναβάθμιση ή όχι. Υπάρχουν φαίνεται κάποιες ανησυχίες για την ασφάλεια των δομηματων αλλά το κόστος που αυτό θα επιφέρει και η επιβάρυνση των ιδιοκτητών είναι υπεράνω! Όχι πως πρέπει να αναλογίζεται κανείς το κόστος της ανθρώπινης ζωής, έχουμε δει και στο παρελθόν ότι αυτό έρχεται σε δεύτερη μοίρα. Το προφανές είναι ότι με την διαγραφή της σχετικής παραγράφου ο όποιος λογικά σκεπτόμενος μηχανικός που διαβάζει για πρώτη φορά τον νόμο θα προβεί σε αντισεισμική μελέτη αναβάθμισης του υφιστάμενου ή θα ρωτήσει τις τεχνικές υπηρεσίες σχετικά. Για δοκιμάστε όμως να τους ρωτήσετε, το πιο πιθανόν είναι να μη βγάλετε άκρη. Για να φτάσει όμως στο σημείο να ρωτήσει κάποιος πάει να πει ότι έχει λίγο πολύ κάποια ανησυχία επί του θέματος, οπότε κάπου θα την βρει την άκρη. Το πρόβλημα μου είναι η άλλη, η ασυνείδητη και απερίσκεπτη μερίδα συναδέλφων η οποία, συγνώμη που γίνομαι γραφικός,  θα συνεχίσει (συνεχίζει ήδη) ακάθεκτη, την επικίνδυνη για όλους πρακτική της : να πατάει με μανία (γιατί με 600 ευρώ έχεις πολλή δουλεία)  το κουμπάκι αυτού του μαγικού λογισμικού (ονόματα δεν λέμε) που τα κάνει όλα, άνευ κρίσεως και ελέγχου χειριστή. Και του πελάτη (ο οποίος δεν είναι φυσικά άμοιρος ευθυνών) που για να γλιτώσει μεν στην αρχή τα ευρώ του (και να τα πληρώσει μετά για την 50” LCD τηλεόραση του που είναι πολύ πιο σημαντική), προσλαμβάνει τον φτηνότερο συνάδελφο, ανεξαρτήτως των υπηρεσιών που προσφέρει. Στη συνέχεια δε,  είναι και ενθουσιασμένος με την επιλογή του γιατί γλύτωσε και το κόστος της ενίσχυσης!

Για τους πιο πάνω λόγους λοιπόν κύριοι υπεύθυνοι λοιπόν αφαιρείτε μεν την παράγραφο από τον νόμο αλλά αναλαμβάνετε το πολιτικό κόστος και με αίσθημα ευθύνης προς τον πολίτη, προσθέτετε μια πρόταση που αναγκάζει τον μελετητή να προβεί σε αντισεισμική μελέτη σε οποιαδήποτε προς επέκταση υφιστάμενη οικοδομή με βάση τις στάθμες επιτελεστικότητας που ορίζουν οι κανονισμοί.  Εκδίδεις σχετική εγκύκλιο προς όλους τους εμπλεκομένους με τον κλάδο και εκτός από την ανάγκη για  εφαρμογή των Ευρωκωδίκων (που ελπίζω να είναι προφανής)  να τους επιστήσεις την προσοχή στη συγκεκριμένη παράγραφο. Έτσι δικαιολογείς και εμένα προς τον πελάτη για το ότι το κόστος της λύσης που προτείνω είναι υψηλότερο από του γείτονα «που έχτισε που πάνω (χωρίς ενίσχυση)» και ίσως να μη χάσω τη δουλεία και ο πελάτης να μη πάει σε αυτόν «που χτίζει που πάνω (χωρίς ενίσχυση)» και πάει λέγοντας. Λυπάμαι που πρέπει να φτάσουμε στο σημείο να πάθουμε για να μάθουμε.

Να επισημάνω εδώ, παρά το καυστικό μου ύφος, ότι μετά από σειρά τηλεφωνημάτων ανακάλυψα έναν υπάλληλο στο ΕΤΕΚ ο οποίος ήξερε πολύ σωστά να με καθοδηγήσει επί του θέματος και τα όσα είπε συμφωνούσαν πλήρως με την έρευνα που έχω διεξαγάγει. Και για αυτό, το προφανές μεν αλλά σπάνιο στον τόπο μας, τους συγχαίρω. Σημαντική επίσης είναι και αυτή η ανακοίνωση, (http://www.etek.org.cy/files/20111020-ANAK-Eurocodes.pdf)  η οποία παρόλα αυτά, φαντάζομαι για πολιτικούς λόγους, αντιτίθεται στην ελαστικότητα κατ’ εμένα που επέδειξαν στην επιτροπή της βουλής.

Α, και προσέχετε στο δρόμο, βρέχει μπαλκόνια!

the revival of a great material 

Last September, i had the chance to attend the combined IABSE – IASS conference held in London. Among others (perhaps i’ll  write about them too some other time) I came across a friend and colleague who works for Expstructural expiredition Engineering. We’ve been discussing about his works in the past but that one time he had something much more interesting to share with me. He was working in a large project in Greece with Renzo Piano (http://www.snf.org/snfcc/snfMain_en.html) which i had heard all about in the past, apart for an interesting detail : they were experimenting on using Ferrocement to construct the large canopy exposed on top of the artificial hill of the Stavros Niarchos Foundation Cultural Center.

I have read quite some stuff about the material and process in the past but i was always wondering why it ceased to be used as a building material. In fact only a few examples (but certainly exiting) mainly by Pier Luigi Nervi, showcase this great material. According to him, “…Experiments with the new material demonstrated immediately its most important and fruitful properties: it could withstand great strains without formation of cracks in the cement mortar, as a result of the subdivision of reinforcement, and it eliminated forms, because the mortar could be applied directly to the mesh, which would act as a lath to retain it”. [Structures, Pier Luigi Nervi 1956]

The roof of the Turin Exhibition Hall (below) is a great example of Nervi’s work.

image courtesy of http://www.canadianarchitect.com

So, to get on with the story, my friend went on telling me that they were currently building a prototype of a piece of the canopy on site, testing it and trying to convince the client and the authorities that the material can be used for that purpose. He promised to let me know the next time that he was going to be on site so that i could join in. And so he did, and so i got the first flight in just to visit the site and have a look at the prototype. Which brings us to why i started with this blog: the excitement of structural experimentation, something that seemed to had faded away at least in our part of the world. Structural Engineering in Eastern Europe is quite straight forward and boring I would say. Designs are ruled by the code standards and there’s not much space for innovation. The major excuse for that the ground shaking underneath, literally. But let’s face it we are not the only ones dealing with earthquakes. Countries experiencing worst earthquakes than us are much more daring, take Turkey for example.  However, the visit to the SNFCC site trigged some hope. Experimenting with new materials and construction methods in a country so conservative in architecture and engineering as Greece (as in Cyprus) and particular in during the recession is definitely remarkable. Also, the idea of using a prototype at a large cost to test the actual behavior of a structure is very uncommon in Greece. And the important part is that the works were conducted by a small scale local contractor, something that proves the applicability of the method in structures of less significant and perhaps cheaper projects.

image courtesy of http://www.sng.org

The canopy is a cushion-like structure that spans between a series of perimeter columns, the major span being around 100 meters.  Ferrocement behaves in a composite manner, acting as the flange of the steel space truss, hidden inside the skin. It’s really hard to believe that such a lightweight structure (ferrocement skin is less than 30mm thick, reinforced by 200mm deep and slender ribs) would span that long of a distance. The mortar (cement with silica sand and some fly ash) is placed by hand on a set of woven mesh reinforcement and vibrated so that it penetrates through. That would mean that it can work without a formwork as the dense mesh layers cover for that. The end product is a lightweight smooth concrete looking structure with very little permeability due to the fine sand with great structural properties.

Ferrocement mortar laying

The final product looks quite promising, you can have a look at: http://www.expedition-engineering.com/main.php. I am looking forward to see the end result and I am sure the whole process will signify the start of a new era in experimental structural engineering.